Wydarzenia ostatnich lat i tygodni przyniosły zachwianie porządku geopolitycznego i połączeń handlowych jakie znaliśmy. Jeszcze kilka lat temu przenoszenie produkcji do odległych krajów o mniejszych kosztach pracowniczych zdawało się być jedynym właściwym modelem biznesowym. Praca w Europie i krajach wysokorozwiniętych była po prostu zbyt kosztowna. Dziś sytuacja jest zupełnie inna. Stabilność i pewność towarzysząca działalności na miejscu stała się czynnikiem dużo ważniejszym niż pozornie większe nakłady finansowe.
Dla wielu firm – na przykład tych, które do tej pory korzystały z usług zagranicznych EMSów – oznacza to wejście w zupełnie nową rzeczywistość – produkcji elementów na potrzeby własnych produktów lub – jako alternatywa – szukania podwykonawców lokalnych. Oznacza to, że pakiety elektroniczne, które do tej pory „przyjeżdżały” gotowe będą w wielu przypadkach realizowane w ramach własnych struktur – w przedsiębiorstwach w Europie i w Polsce.
Problem przed jakim stają firmy wdrażające ten nowy model działania jest o tyle trudny, że często stawiany jest przed strukturami wewnętrznymi przedsiębiorstw, które nie posiadają odpowiedniego doświadczenia w montażu elektroniki. Jednocześnie nowe zadanie ma charakter wielowymiarowy. Często dotyczy bowiem zarówno sfery wiedzy jaka musi zostać nabyta jak i infrastruktury, która musi zostać stworzona i zainstalowana w wyznaczonych do tego częściach zakładów produkcyjnych.
W tym opracowaniu przyjrzymy się problemom przed jakimi stają firmy chcące rozpocząć produkcję pakietów elektronicznych na własne potrzeby jak i ich możliwym rozwiązaniom.
Wiedza
Nie jest tajemnicą, że kraje wysokorozwinięte, w tym kraje europejskie, borykają się z brakami kadr inżynieryjnych. W ostatnich dziesięcioleciach rozwój tych gospodarek w naturalny sposób zmierzał w stronę zarządzania, usług i konsumpcji, a umiejętności techniczne odchodziły na dalszy plan. Spowodowało to znaczące przerwanie ciągu przekazywania i rozbudowywania wiedzy w schemacie z nauczyciela na ucznia. Wielu specjalistów w tych krajach przeszło na emeryturę nie przekazawszy wiedzy kolejnym pokoleniom. Jest to sytuacja trudna do odbudowania.
Podobne zjawisko miało miejsce również w Polsce, gdzie jeszcze kilkanaście lat temu technika i szkoły zawodowe i związane z nimi kierunki wyższe często były postrzegane jako „drugi wybór” dla tych, którym nie udało się dostać do liceów i na bardziej prestiżowe studia. Na szczęście, dzięki temu że zjawisko nie trwało w Polsce tak długo jak w krajach Europy zachodniej, efekt nie jest tak skrajny jak tam, choć wciąż braki specjalistów o różnym stopniu doświadczenia są u nas zauważalne.
Powoduje to oczywisty problem dla firm chcących uruchomić produkcję elektroniki we własnym zakresie. Często potrzebni specjaliści – projektanci linii produkcyjnych, operatorzy urządzeń, projektanci PCB czy też osoby doświadczone w zautomatyzowanym i ręcznym montażu komponentów elektronicznych – są po prostu niedostępni. Nasuwającym się rozwiązaniem jest oczywiście przeszkolenie własnych kadr na potrzeby tej nowej sfery działalności. Biorąc pod uwagę to jak bardzo specjalistyczna jest to wiedza i jak wielu zakresów dotyka nie jest to oczywiście zadanie jakie może zostać łatwo zrealizowane wewnętrznie. Opowiedzą na ten problem może być nawiązanie współpracy z podmiotem wyspecjalizowanym w sferze doradczej i szkoleniowej.
Podmiotem kompleksowo realizującym tego typu wsparcie jest Grupa Renex – jedna z największych i najdłużej działających polskich firm branży elektronicznej. Poprzez założone przez nią Centrum Technologiczno-szkoleniowe Renex dostarcza ona szerokie spektrum usług doradczych, badawczo-rozwojowych i szkoleniowych opracowywanych tak by wspierać rozwój swoich Partnerów i Klientów. W ramach tej działalności można wyróżnić dalej dwie jednostki: autoryzowane centrum szkoleniowe IPC oraz autoryzowanwe centrum szkoleniowe Yamaha.
Pierwsza z nich – autoryzowane centrum szkoleniowe IPC jest największym tego typu ośrodkiem w Europie Centralno-Wschodniej i oferuje szkolenia dla elektroników obejmujące pełen zakres norm IPC, kursy z zagadnień ochrony antystatycznej oraz indywidualnie opracowywane kursy w zakresie standardów montażu komponentów elektronicznych.
Oznacza to, że podmioty chcące rozpocząć własną produkcję pakietów elektronicznych mogą, korzystając z oferowanych przez ten ośrodek kursów, wykształcić kadry posiadające odpowiednią wiedzę teoretyczną. Co istotne trenerzy Centrum szczycą się prawie 20-letnim doświadczeniem i przeszkoleniem ponad 30 tysięcy specjalistów w kraju i za granicą co pozwala im na dobieranie wraz z zainteresowanymi podmiotami kursów precyzyjnie i indywidualnie dobranych do potrzeb danej sytuacji i poziomu wiedzy uczestników. Ośrodek ma uprawnienia do prowadzenia szkoleń i nadawania uprawnień nawet na poziomie Certyfikowanego Trenera IPC.
Druga jednostka – autoryzowane centrum szkoleniowe Yamaha rozszerza zakres dostępnych kursów o zagadnienia dotyczące prawidłowej obsługi urządzeń i robotów przemysłowych wykorzystywanych w produkcji elektroniki. Oznacza to, że podmioty zmierzające do rozpoczęcia tej sfery działalności mogą pozyskać tutaj wiedzę co do tego jak z użyciem profesjonalnych urządzeń montażowych uzyskiwać wydajną produkcję i produkty wysokiej jakości.
Dzięki obecnym na miejscu i dostępnym testowym liniom produkcyjnym, w pełni odzwierciedlającym najwyższe standardy prawdziwych zakładów produkcyjnych, uczestnicy szkoleń mają możliwość uczyć się na urządzeniach jakie faktycznie są używane w praktyce. Centrum wyposażone jest m.in. w drukarki pasty lutowniczej, automaty Pick&Place i systemy AOI firmy Yamaha, fale lutownicze, urządzenia inspekcji rentgenowskiej firmy SEC, przenośne pomieszczenia czyste cleanbox, urządzenia do reworkingu czy uniwersalne roboty przemysłowe firmy Yamaha. Ponadto dla uczestników szkoleń dostępnych jest wiele modeli odznaczonej Godłem TERAZ POLSKA i, opracowanej w ramach działalności badawczo-rozwojowej tego Centrum, serii Robotów REECO. Bazę techniczną uzupełnia park obróbki metalowej, a także nowoczesna malarnia proszkowa.
W połączeniu z doświadczeniem specjalistów Centrum – pozyskanym w szerokim spektrum działalności Grupy RENEX – wyposażenie to pozwala na kształcenie nowych operatorów urządzeń i robotów produkcyjnych i rozwijanie ich umiejętności tak by w pełni wykorzystywali możliwości i uzyskiwali pełną wydajność obsługiwanych linii montażowych.
Co istotne wparcie centrum nie kończy się na sferze szkoleniowej – specjaliści prowadzą dalszą współpracę z zainteresowanymi podmiotami – w ramach doradztwa pomagają usprawniać i „dostrajać” późniejsze procesy produkcyjne, a także poprzez swoich odznaczonych* specjalistów serwisu świadczą usługi wsparcia technicznego, logistycznego i implementacji urządzeń.
Urządzenia
Drugim kluczowym problemem dla firm rozważających w obecnej sytuacji geopolitycznej rozpoczęcie produkcji pakietów elektronicznych na własne potrzeby na miejscu jest dobór odpowiedniego – bardzo szeroko rozumianego wyposażenia nowych wewnętrznych struktur przedsiębiorstwa. Kluczowymi dla właściwych decyzji będzie tutaj uwzględnienie takich czynników jak m.in. spodziewana krótko i długoterminowa skala produkcji, złożoność technologiczna projektów, wymogi produkcyjne jak np. konieczność realizacji w strefach o podwyższonej czystości, zakres działalności dodatkowej – badawczo-rozwojowej czy też konieczności tworzenia prototypów.
Właściwa analiza tych i wielu innych czynników i wiedza dotycząca tego jakie rozwiązania powinny zostać w danej sytuacji zastosowane pozwoli na stworzenie wydajnych i co szczególnie istotne możliwych do dalszego rozbudowywania i przystosowywania do przyszłych okoliczności linii produkcyjnych. Co oczywiste firmy rozważające rozpoczęcie produkcji elektronicznej na własne potrzeby mogą nie dysponować koniecznym know-how by przeprowadzić ten trudny proces decyzyjny.
Odpowiedzią na ten problem również może być nawiązanie współpracy z doświadczonym podmiotem doradczym i dostawcą wyposażenia. Grupa RENEX za pośrednictwem swoich specjalistów – Doradców Techniczno-Handlowych wspomaga zainteresowane podmioty w doborze odpowiednich dla nich rozwiązań. W ramach swojej działalności Grupa stawia sobie za cel dostarczanie możliwie najszerszego i kompleksowego spektrum produktów niezbędnych w produkcji pakietów elektronicznych, dzięki czemu rozpoczynające tego typu działalność podmioty mogą w ramach jednej współpracy dobrać i w pełni wyposażyć nowopowstałe struktury.
Oferta RENEX obejmuje pełen zakres niezbędnych elementów wyposażenia – od małych urządzeń i elementów zużywalnych po kompletne, zaawansowane linie produkcyjne i jest realizowana zarówno poprzez działalność dystrybucyjną jak i własną produkcję. W jej zakresie znajdują się takie światowe marki partnerskie RENEX jak Yamaha, Heller, JBC, Pace, Tagarno, Indium, Microcare, Piergiacomi, Gerfrlot, SEC, czy też HGTECH.
Co istotne Grupa jest wyłącznym partnerem firmy Yamaha zarówno w sferze urządzeń produkcyjnych SMT jak i robotów przemysłowych, co pozwala na automatyzację zarówno standardowych elementów linii produkcyjnych w tej branży – w oparciu o gotowe do działania automaty pick&place, drukarki szablonowe i systemy AOI jak i tych niestandardowych – zależnych od indywidualnych potrzeb danego przedsiębiorstwa – jak np. przenoszenie i pakowanie gotowych produktów.
Kluczowa w tym wymiarze kompleksowość oferty przejawia się również w szerokiej ofercie zabezpieczeń i wyposażenia stref EPA. Przestrzenie tego typu, w dużej mierze w wyniku postępującej miniaturyzacji urządzeń elektronicznych stały się nieodłącznym elementem produkcji elektroniki. Działając w myśl dostarczania wszystkich elementów jakie są konieczne do zapewnienia bezpieczeństwa ESD Grupa dostarcza nie tylko wspomniane już szkolenia i świadczy usługi doradcze, ale przeprowadza również audyty funkcjonujących stref i przeprowadza realizację tworzenia nowych. Grupa dostarcza przy tym zarówno całościowe rozwiązania jak i wyposażenie konstrukcyjne stref EPA takie jak podłogi antystatyczne marki GERFLOR.
W zakresie wyposażenia ESD Grupa dostarcza tworzone w zakresie własnej produkcji – specjalistyczne meble i odzież marki REECO. Meble tej marki to modułowe rozwiązania, których konstrukcja pozwala na łatwe dopasowanie ich do wymogów danego środowiska pracy. Wpisuje się to w zasady projektowania rozwiązań ergonomicznych – zarówno redukujących ryzyko schorzeń zawodowych jak i cechujących się dużą wydajnością procesu. Wspomniana modułowość połączona z utrzymywaną spójną na przestrzeni lat jakością i dostępnością oferty, jest szczególnie istotna dla nowych, wybierających te rozwiązania użytkowników. Pozwala bowiem ona na dalsze rozbudowywanie i modyfikowanie swoich przestrzeni pracy wraz z rozwojem ich produkcji pakietów elektronicznych.
Dla rozpoczynających własną produkcję pakietów elektronicznych istotna będzie również oferta REECO w zakresie indywidulanych zabezpieczeń ESD, a w szczególności odzieży roboczej. Zastosowane materiały nie generują niebezpiecznych poziomów wyładowań elektrostatycznych – które mogłyby uszkodzić wrażliwe komponenty elektroniczne. Jednocześnie tworzone są tak by zapewnić możliwie największy komfort użytkowania, w szerokim spektrum krojów i kolorów co może mieć szczególne znaczenie dla pracowników i działów wdrażających się do nowych zadań.
W ramach doboru rozwiązań dla produkcji elektroniki należy również rozszerzyć wspomnianą wcześniej serię Robotów REECO. Te uniwersalne, gotowe do wdrożenia do linii produkcyjnych stanowiska zrobotyzowane zostały opracowane przez Grupę RENEX na potrzeby branży elektronicznej. Pozwalają one na łatwą – niewymagającą specjalistycznej wiedzy automatyzację standardowych, ale wykraczających poza linię SMT elementów produkcji pakietów elektronicznych. Zależnie od modelu mogą one wykonywać takie czynności jak skręcanie, dozowanie, lakierowanie (np. powłoki typu conformal coating), lutowanie czy też etykietowanie. Flagowym urządzeniem w tej serii jest Robot Lutowniczy REECO przeznaczony do lutowania elementów przewlekanych na płytach PCB.
Co również istotne dla użytkowników tworzących nowe przestrzenie produkcji pakietów elektronicznych w ofercie – zgodnie z przyjętym modelem kompleksowości – poza dużymi urządzeniami produkcyjnymi znaleźć również można pełne spektrum wyposażenia stanowisk roboczych – w tym narzędzia ręczne uznanej marki Piergiacomi oraz stacje lutownicze JBC i PACE.
Podsumowując
W wyniku nowej sytuacji geopolitycznej wiele przedsiębiorstw polskich i europejskich rozważa rozpoczęcie produkcji pakietów elektronicznych na miejscu na potrzeby własnych produktów. Proces ten – zarówno w sferze przeszkolenia kadr jak i doboru odpowiedniego wyposażenia stref produkcyjnych – może zostać znacząco usprawniony poprzez nawiązanie współpracy z podmiotem wyspecjalizowanym w tym zakresie – Grupą RENEX.